… to psychologiczne zjawisko, w którym osoby, niezależnie od osiągnięć i kompetencji, czują się niewystarczające i obawiają się, że ich prawdziwe „braki” zostaną zdemaskowane.
Zamiast przypisywać sukces swoim umiejętnościom i ciężkiej pracy, osoby dotknięte syndromem oszusta tłumaczą je:
🍀 szczęściem
🍀 przypadkiem
🍀 lub sprzyjającymi okolicznościami.
Klasyczne „udało się” 🤔 No nie, samo się NIE udało!
Zjawisko to po raz pierwszy opisały psycholożki Pauline Clance i Suzanne Imes, badając kobiety z wysokimi osiągnięciami, które mimo sukcesów odczuwały, że nie zasługują na uznanie. Dziś wiadomo, że syndrom oszusta dotyka ludzi bez względu na płeć, wiek czy profesję, a jego objawy pojawiają się u osób na różnych etapach kariery.
Badania pokazują, że nawet 70% ludzi doświadcza syndromu oszusta przynajmniej raz w życiu.
Znane osoby publiczne, takie jak Maya Angelou, Albert Einstein, Tom Hanks czy Sheryl Sandberg, również przyznawały się do odczuwania tego zjawiska. Maya Angelou, mimo uznania literackiego, czuła się niekiedy jak „oszustka”, której sukcesy były przypadkowe. Albert Einstein miał wątpliwości, czy zasługuje na swoją sławę, a Tom Hanks otwarcie mówił o strachu, że jego osiągnięcia nie wynikają z jego umiejętności, lecz z fartu 😯
W radzeniu sobie z syndromem oszusta pomocne okazują się różne techniki, mające na celu zrozumienie źródeł tych negatywnych myśli i stopniowe przełamywanie wewnętrznych ograniczeń.
✅ Jedną z metod jest technika 5x „dlaczego”, w której badamy głębsze przyczyny naszego lęku, zadając sobie kilkukrotnie pytanie „dlaczego” dla danego odczucia.
✅ Inna technika to stworzenie fikcyjnej postaci, która symbolizuje syndrom oszusta – może to być np. „Wieczna Wątpiąca” czy „Marudny Minimalizator” – co pozwala oddzielić te negatywne myśli od własnej tożsamości i spojrzeć na nie z dystansem.
✅ Pomocna bywa też „lista wsparcia” – osoby dotknięte syndromem oszusta mogą wypisać imiona ludzi, którzy ich wspierają i przypominają o ich rzeczywistych umiejętnościach.
A Wy zmagaliście się kiedyś z syndromem oszusta? 🤔